نمک عملیات حرارتی انواع و کاربردهای مختلفی دارد که بسته به نوع عملیات، مورد استفاده قرار می‌گیرد. با مطالعه این مقاله می‌توانید با انواع و کاربرد این نمک‌ها به خوبی آشنا شوید.
انواع نمک های عملیات حرارتی
عملیات حرارتی فولادها به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. همان طور که در مقاله‌های پیشین اشاره شده است، یکی از محیط‌های مبرد برای سرد کردن فولادهایی که آستنیته شده‌اند، حمام نمک است. از حمامهای نمک برای سخت کاری سطحی و حجمی، آستنیته کردن، آنیل، کوئنچ و تمپر استفاده می‌شود.
نمک عملیات حرارتی انواع و کاربردهای مختلفی دارد که بسته به نوع عملیات می‌توان در موارد گوناگونی از آن‌ها استفاده نمود. به طور کلی، این نمک‌ها در دمای محیط به شکل جامد هستند. برای ذوب شدن و استفاده از انواع نمک های عملیات حرارتی، باید آن‌ها را در داخل پاتیل‌های مخصوص عملیات حرارتی گرم کرد. قابل ذکر است دمای کاری هر نمک با توجه به ترکیب شیمیایی آن متفاوت است. اما به طور کلی می‌توان آن‌ها را به دو دسته نمک‌های دما بالا و نمک‌های دما پایین تقسیم نمود.
یکی از مهمترین مزیت‌هایی که حمامهای نمک ارائه می‌کنند، قابلیت حفظ و نگهداری قطعه در یک دمای ثابت به منظور هم‌دما شدن تمام مقطع آن است. این قابلیت باعث حرارت‌دهی یا سرد شدن یکنواخت سطح و مغز قطعه شده و مزایای زیادی را به دنبال دارد؛ چیزی که در سایر محیط‌های مبرد دیده نمی‌شود. در ادامه به تعدادی از مهمترین و متداول‌ترین نمک‌های عملیات حرارتی و کاربردهای آن‌ها اشاره خواهد شد.
نمک عملیات حرارتی AS 140 یا TEM 140
از این نمک عملیات حرارتی برای تمپر، آستمپر، مارتمپر و کوئنچ فولادها و عملیات حرارتی برخی از فلزات غیر آهنی استفاده می‌شود. نقطه ذوب این نمک ℃۱۴۰ است و به دلیل نیاز به دمای کمتر برای کم نشدن سختی حین سرد شدن، از این حمام در محدوده دمایی ℃۵۵۰-۱۸۰ نیز استفاده می‌شود. از این نمک به علت تجزیه شدن نمی‌توان در دماهای بالاتر از این محدوده استفاده نمود.
این حمام نمک تک جزئی بوده و نمک دیگری همراه آن شارژ نمی‌شود. قطعاتی که برای تمپر شدن وارد این حمام می‌شوند باید کاملاً خشک باشند. در غیر این صورت، بخصوص در دماهای بالاتر از ℃۲۵۰ پاشش اتفاق می‌افتد. پس از اتمام سیکل تمپر، بسته به نوع فولاد قطعات عملیات شده در هوا یا آب سرد می‌شوند.
نمک AS 220 یا TEM 220
از این نمک برای تمپر، آستمپر، مارتمپر و کوئنچ فولادها و عملیات حرارتی برخی از فلزات غیر آهنی استفاده می‌شود. نقطه ذوب این نمک ℃۲۲۰ است. از این نمک به علت تجزیه شدن نمی‌توان در دماهای بالاتر از ℃۵۵۰ استفاده نمود. این حمام نمک تک جزئی بوده و نمک دیگری همراه آن شارژ نمی‌شود.
قطعاتی که برای تمپر شدن وارد این حمام می‌شوند باید کاملاً خشک باشند. در غیر این صورت، بخصوص در دماهای بالاتر از ℃۲۵۰ پاشش اتفاق می‌افتد. پس از اتمام سیکل تمپر، بسته به نوع فولاد قطعات عملیات شده در هوا یا آب سرد می‌شوند. بر روی سطح قطعات وارد شده به این حمام نمک یک لایه اکسیدی سیاه رنگ مقاوم در برابر خوردگی ایجاد می‌شود که باعث جلوگیری از زنگ زدن سطح قطعه می‌شود.
نمک GS 430 یا HRD 430
نمک GS 430 یا HRD 430 یکی دیگر از انواع نمک های عملیات حرارتی است که از این نمک برای تمپر، آستمپر، مارتمپر و کوئنچ فولادها و عملیات حرارتی برخی از فلزات غیر آهنی استفاده می‌شود. نقطه ذوب این نمک ℃۴۳۰ است. از این نمک نمی‌توان در دماهای بالاتر از ℃۷۰۰ استفاده نمود. کاربرد اصلی این حمام نمک در عملیات حرارتی فولادهای گرمکار و خشکه هوایی است.
این حمام تک جزئی است اما می‌توان برای سایر اهداف، از نمک‌های دیگر در کنار آن استفاده کرد. این نمک جاذب رطوبت است. بنابراین، ممکن است هنگام ذوب شدن مقداری کف و جوشش در حمام ایجاد شود. به منظور از بین بردن این وضعیت، دمای نمک پس از ذوب بالا برده شده و سپس با کاهش دما در دمای کاری از آن استفاده می‌شود.
نمک عملیات حرارتی GS 540 | نمک HRD 540
از نمک عملیات حرارتی GS 540 برای عملیات حرارتی فولادها در محدوده دمایی ℃۹۵۰-۶۲۰ استفاده می‌شود. این حمام نمک تک جزئی است اما در صورت استفاده از نمک‌های دیگر در کنار آن، می‌تواند برای مقاصد دیگر نیز استفاده شود. دمای ذوب این نمک ℃۵۴۰ است. قطعاتی که در این حمام عملیات حرارتی شده‌اند را می‌توان در حمامهای AS سرد نمود. پیش گرم کردن قطعات برای خشک شدن آن‌ها پیش از ورود به حمام نمک ضروری است.
