نمک­ عملیات حرارتی انواع و کاربردهای مختلفی دارد که بسته به نوع عملیات، مورد استفاده قرار می‌گیرد. با مطالعه این مقاله می‌توانید با انواع و کاربرد این نمک‌ها به خوبی آشنا شوید.

انواع نمک­ های عملیات حرارتی

عملیات حرارتی فولادها به روش‌های مختلفی انجام می‌­شود. همان طور که در مقاله‌­های پیشین اشاره شده است، یکی از محیط­‌های مبرد برای سرد کردن فولادهایی که آستنیته شده‌­اند، حمام نمک است. از حمام­‌های نمک برای سخت کاری سطحی و حجمی، آستنیته کردن، آنیل، کوئنچ و تمپر استفاده می‌­شود.

نمک­ عملیات حرارتی انواع و کاربردهای مختلفی دارد که بسته به نوع عملیات می‌توان در موارد گوناگونی از آن‌­ها استفاده نمود. به طور کلی، این نمک‌­ها در دمای محیط به شکل جامد هستند. برای ذوب شدن و استفاده از انواع نمک­ های عملیات حرارتی، باید آن­‌ها را در داخل پاتیل­‌های مخصوص عملیات حرارتی گرم کرد. قابل ذکر است دمای کاری هر نمک با توجه به ترکیب شیمیایی آن متفاوت است. اما به طور کلی می­‌توان آن­‌ها را به دو دسته نمک‌­های دما بالا و نمک­‌های دما پایین تقسیم نمود.

 یکی از مهم‌ترین مزیت‌­هایی که حمام­‌های نمک ارائه می­‌کنند، قابلیت حفظ و نگهداری قطعه در یک دمای ثابت به منظور هم‌دما شدن تمام مقطع آن است. این قابلیت باعث حرارت­‌دهی یا سرد شدن یکنواخت سطح و مغز قطعه شده و مزایای زیادی را به دنبال دارد؛ چیزی که در سایر محیط­‌های مبرد دیده نمی‌­شود. در ادامه به تعدادی از مهمترین و متداول­‌ترین نمک‌­های عملیات حرارتی و کاربردهای آن­‌ها اشاره خواهد شد.

نمک عملیات حرارتی AS 140 یا TEM 140

از این نمک  عملیات حرارتی برای تمپر، آستمپر، مارتمپر و کوئنچ فولادها و عملیات حرارتی برخی از فلزات غیر آهنی استفاده می‌­شود. نقطه ذوب این نمک ℃140 است و به دلیل نیاز به دمای کمتر برای کم نشدن سختی حین سرد شدن، از این حمام در محدوده دمایی ℃550-180 نیز استفاده می‌­شود. از این نمک به علت تجزیه شدن نمی­‌توان در دماهای بالاتر از این محدوده استفاده نمود.

این حمام نمک تک جزئی بوده و نمک دیگری همراه آن شارژ نمی‌­شود. قطعاتی که برای تمپر شدن وارد این حمام می‌­شوند باید کاملاً خشک باشند. در غیر این صورت، بخصوص در دماهای بالاتر از ℃250 پاشش اتفاق می‌­افتد. پس از اتمام سیکل تمپر، بسته به نوع فولاد قطعات عملیات شده در هوا یا آب سرد می‌­شوند.

نمک AS 220 یا TEM 220

از این نمک برای تمپر، آستمپر، مارتمپر و کوئنچ فولادها و عملیات حرارتی برخی از فلزات غیر آهنی استفاده می­‌شود. نقطه ذوب این نمک ℃220 است. از این نمک به علت تجزیه شدن نمی‌­توان در دماهای بالاتر از ℃550 استفاده نمود. این حمام نمک تک جزئی بوده و نمک دیگری همراه آن شارژ نمی‌­شود.

قطعاتی که برای تمپر شدن وارد این حمام می‌­شوند باید کاملاً خشک باشند. در غیر این صورت، بخصوص در دماهای بالاتر از ℃250 پاشش اتفاق می‌­افتد. پس از اتمام سیکل تمپر، بسته به نوع فولاد قطعات عملیات شده در هوا یا آب سرد می­‌شوند. بر روی سطح قطعات وارد شده به این حمام نمک یک لایه اکسیدی سیاه رنگ مقاوم در برابر خوردگی ایجاد می‌شود که باعث جلوگیری از زنگ زدن سطح قطعه می­‌شود.

نمک GS 430 یا HRD 430

نمک GS 430 یا HRD 430 یکی دیگر از انواع نمک های عملیات حرارتی است که از این نمک برای تمپر، آستمپر، مارتمپر و کوئنچ فولادها و عملیات حرارتی برخی از فلزات غیر آهنی استفاده می­‌شود. نقطه ذوب این نمک ℃430 است. از این نمک نمی‌­توان در دماهای بالاتر از ℃700 استفاده نمود. کاربرد اصلی این حمام نمک در عملیات حرارتی فولادهای گرمکار و خشکه هوایی است.

این حمام تک جزئی است اما می‌­توان برای سایر اهداف، از نمک­‌های دیگر در کنار آن استفاده کرد. این نمک جاذب رطوبت است. بنابراین، ممکن است هنگام ذوب شدن مقداری کف و جوشش در حمام ایجاد شود. به منظور از بین بردن این وضعیت، دمای نمک پس از ذوب بالا برده شده و سپس با کاهش دما در دمای کاری از آن استفاده می‌­شود.

نمک عملیات حرارتی GS 540 | نمک HRD 540

از  نمک عملیات حرارتی GS 540 برای عملیات حرارتی فولادها در محدوده دمایی ℃950-620 استفاده می‌­شود. این حمام نمک تک جزئی است اما در صورت استفاده از نمک‌­های دیگر در کنار آن، می­‌تواند برای مقاصد دیگر نیز استفاده شود. دمای ذوب این نمک ℃540 است. قطعاتی که در این حمام عملیات حرارتی شده­‌اند را می‌­توان در حمام­های AS سرد نمود. پیش گرم کردن قطعات برای خشک شدن آن­‌ها پیش از ورود به حمام نمک ضروری است.

خدمات عملیات حرارتی حمام نمک