فولادهای ابزار سردکار اساساً فولادهایی با درصد کربن بالا هستند که عناصر آلیاژی نظیر تنگستن، منگنز، کروم و مولیبدن نیز در ترکیب شیمیایی خود دارند. فولادهای سردکار در قالب‌ها، تیغه‌های‌برش، ابزارهای شکل‌دهی، ماردون‌ها، برقوها و غیره که در آنها مقاومت سایشی و چقرمگی مهم است بکار می‌روند. این دسته از فولادها قابلیت حفظ سختی در دماهای بالا را ندارند، اما در دماهای پایین از مقاومت به سایش بالایی برخوردارند. در ادامه چیستی این فولاد بررسی خواهد شد.
فولاد سردکار دسته‌ای از فولادهای ابزار است که برای کاربردهای دما پایین طراحی شده است. بر مبنای استاندارد ISO 4957 دمای پایین برای این فولادها شامل کاربردهایی است که در آنها دمای سطح ابزار زیر ℃200 حفظ می‌شود.
این فولادها شامل فولادهای ابزار سردکار کربنی (غیرآلیاژی) و فولادهای ابزار سردکار آلیاژی هستند. مشهورترین خانواده فولادهای ابزار سردکار آلیاژی، فولادهای سردکار پر کربن پر کروم یا خانواده D در دسته‌بندی AISI هستند که با عنوان فولادهای SPK نیز شناخته میشوند.
انواع فولاد spk طبق دسته‌بندی AISI عبارتند از 1- سخت شونده در روغن 2. سخت شونده در هوا 3. نوع پرکربن و پرکروم
این دسته از فولادها سختی بالا و مقاومت به سایش خود را از کربن بالا و محتوای نسبتا پایین عنصر آلیاژی بدست آورده اند که طبق دسته بندی AISI با O نام گذاری میشوند.
کاربیدهای حل نشده در مقادیر زیادی در فولادهای گروه O، در دمای سخت شدن معمولی باقی می‌مانند. سختی پذیری را می توان با افزایش دمای سخت شدن افزایش داد که باعث افزایش اندازه دانه و محلول عناصر آلیاژی و در نتیجه حل شدن کاربید اضافی می‌گردد. خواص مکانیکی مانند شکل پذیری و چقرمگی فولادها سردکار می‌تواند تا حد زیادی با افزایش دمای سخت شدن تحت تاثیر قرار گیرد. سختی پذیری فولادهای سرد کار را می توان با استفاده از آزمون جومینی اندازه گیری نمود.
فولادهای سخت شونده در هوا فولادهای آلیاژ متوسط هستند که طبق دسته بندی AISI با حرف A نام گذاری میشوند. مقادیر کافی مولیبدن، کروم و منگنز باعث ایجاد سختی در قطعات مقاطع ضخیم این دسته از فولادها می‌شود. این گروه فولادها حاوی 0.5 تا 2 درصد کربن در ترکیب شیمایی خود هستند که ویژگی مهم این گروه آن است که اعوجاج و حداقل ترک را هنگام سرد شدن دارند.
گروه 1 این آلیاژها: A2,A3,A8, A9 که شامل میزان کروم بالا 5 درصد می‌باشد.
گروه 2 این آلیاژها: A4,A6,A7,A10 این گروه از آلیاژها دارای میزان بالای منگنز می‌باشد که موجب افزایش سختی پذیری می‌گردد و همچنین قابل ذکر است میزان کربن این گروه در مقایسه با گروه 1 کمتر می‌باشد.
این گروه از فولادها در دسته بندی AISI با حرف D نامگذاری میشوند. این فولادها شامل گریدهای D2,D3,D4,D5,D7 می‌باشد که در حدود 1.5-2.3 درصد کربن دارند و میزان کروم آنها نیز حدود 12 درصد می‌باشد. بجز گروه D3 همه گریدها شامل 1 درصد مولیبدن هستند و در هوا سرد میشوند همچنین قابل ذکر است که نوع D3 در روغن سرد می‌شود.
جدول فولادهای سردکار
در عکس بالا، جدول فولادهای ابزار سردکار بر مبنای دسته‌بندی AISI عنوان شده است. بر این اساس، فولادهای کربنی که بر اثر عدم وجود عناصر آلیاژی سختی پذیری کمی دارند، در دسته W قرار می‌گیرند که برای سختکاری به کوئنچ در آب نیاز دارند.
بر اثر افزوده شدن عناصر آلیاژی، سختی‌پذیری فولادها افزایش یافته و به گروه O (سخت شونده در روغن) و A (سخت شونده در هوا) میرسد. دسته S فولادهای مقاوم به شوک هستند که چقرمگی بالایی داشته و در برابر ضربه بالاترین مقاومت را در میان فولادهای ابزار سردکار از خود نشان میدهند. دسته D که فولادهای ابزار پر کربن و پر کروم هستند، به دلیل درصد بسیار بالای عناصر آلیاژی، سختی و سختی‌پذیری بسیار بالایی از خود نشان میدهند.
عملیات حرارتی فولادهای ابزار سردکار بر اساس گرید و همچنین سطح مقطع می‌تواند متفاوت باشد. اطلاعات مربوط به عملیات حرارتی هر گرید در بخش توضیحات هر محصول قید شده است. جهت اطلاع از روش و سیکل عملیات حرارتی هر فولاد سردکار بر روی لینک هر فولاد کلیک نمایید.
خصوصیات فولاد سردکار عمدتاً شامل مقاومت بالا در برابر ایجاد ترک، پایداری ابعادی بالا، سختی‌پذیری زیاد، مقاومت در برابر سایش و سختی بالا می‌شود. البته باید توجه داشت که همه فولادهای ابزار سردکار شامل تمام ویژگیهای فوق نمی‌شوند و ویژگیهای آنها وابسته به هدفی است که برای آن طراحی شده‌اند.
برای مثال، فولاد 1.2080 یا SPK یا D3 به دلیل درصد بسیار بالای کربن و 11 تا 12 درصد کروم، سختی و سختی‌پذیری فوق العاده‌ای دارد اما به دلیل عدم وجود عناصر بهساز ریزساختار، کاربرد آن در مواردی که به چقرمگی بالا نیاز باشد امکان‌پذیر نیست. در این موارد، سایر گریدهای این خانواده (به ویژه 1.2379 یا SPKNL یا D2) به کار گرفته میشوند.
قیمت فولاد سردکار بر اساس گرید، سایز، سطح مقطع، برند و کشور تولید کننده می‌تواند متفاوت باشد. فلذا جهت اطلاع از قیمت انواع فولاد سردکار می‌توانید از طریق شماره 67231000-021 می‌توانید با کارشناسان فروش ما در تماس باشید و یا از طریق گزینه چت آنلاین به صورت آنلاین از قیمت این فولادها مطلع شوید.
همچنین می‌توانید از قیمت لحظه ای فولاد به وسیله فرم استعلام قیمت مطلع شوید. کارشناسان ما در کمتر از 5 دقیقه با شما تماس خواهند گرفت.
©2023 – mobtakeran Industrial Group | All rights reserved
